Dr Rosa Taikon sasa phureder phej e prendžarde aktivistkaki Katarina MariaTaikon (b.1932, m.1995). Khetane von marenas pes vaš e Romane hakaja ando Švedo. Maškar e javera buča von sasa angažirime ande žurnalo Zigenaren: amébeschás: zigenarnastidskrift (Žurnalo e Gypsies), savo so sasa importantno publikacija vaš e diskriminacija thaj pe promoviribe e Romane hakajen.

I Rosa vi dureder kerelas buči sar aktivistka dži pe lakere agorune berša thaj ko 2012-to berš voj lijas rekognicija sar jekh kotar e Romane Phure, ano khidipe ko Berlin kasko cilo sas te vazdel pes Memorialo vaš e Sinti thaj Romane Žertvi kotar Nacional Socijalizmo. Voj sa prendžardi sostar sikavelas pes ande Švedicko radio thaj televizija. Voj sasa hemimi pe but investigacije kerdine gavernostar vaš e Romane buča.

Voj lijas Illys quorum meruerelabores, somnakuno medalo kotar o gaverno ko 2010-to berš, Olof Palme Prizo ko 2013-to berš thaj horariumesko doktorato kotar Södertörn University College (2014), vaš olaki bute beršeski buči sar aktivisto thaj vaš olaki artistikani buči. I Taikon kerelas rupunale butja save so sasa sikavdine pe but egzibicije. Vaš e Rosa Taikon, save so naj sas čhave, sasa importantno te educirinel e Švedicko čhaven vaš e Roma. Voj butivar sikavelas vi ande školi, vi ande univerzitetura. Voj hramonelas artiklura sikavelas sa dži ko duj kurke angleder te merel.