O Matéo Maximoff, o angluno, maj ašundo řomano avtoro ando Francuzo, bijandilo fajma ka 17. januaro 1917 ande Barcelona (Španija). De katar o bêrš 1920 trajilas leski familija ando Francuzo. Autodidaktično sićilo lo te ginavel thaj te ramol. Vov ramosardja peski literatura maj but pe francuzicko śib, numa pe sa kodja vrjama vi angažirisajlo sar naratoro paramičengo thaj translatoro la bibliako pe řomaji śib, te arakhêl pe thaj te avel akceptirime e řomaji śib. Lesko koreno ande oralno tradicija arakhadol vi ande leske delur pe francuzicko śib thaj si jek centralno semno ande leskê literarni buća.
Lesko ramomasko trajo teljardja ando bêrš 1938 peska pričasa »Les Ursitory« [›Le vursitorja‹], thaj ankêrdilo skoro źi ka peski martja ando bêrš 1999. Źi adjes leskê delur sî e maj buhli řomaji prozaki literatura ando Francuzo; ande lende arakhadon inja novelur thaj jek kolekcija xarne pričenca. »Les Ursitory«, leski maj ašundi butji, pařugli la ande but śiba. Kana mothodja o Matéo kaća priča peskê vorbenca ande řomaji śib, phendja vov vi diverzni detajlur pe kaća sama. Ando bêrš 1967 anklisti e njamcicko translacija katar lesko novelo »La septième fille« (ramome 1958), le titulosa »Die siebente Tochter« [›E eftato śej‹]. Ando bêrš 1997, e anglicko translacija publicirisajli (»The Seventh Daughter«). O Matéo sas o maj importantno translatoro ka Angluno Ljumako Řomano Kongreso ando Londono 1971. Vov sas Leitfigur (šêrutno źeno) kataj IRU:.
O francuzicko governo tala o presedniko Chirac sikadja leskê bari paćiv pala leske trajoskê buća thaj anzardja leskê o titulo Chevalier de l’Ordre des Arts et de Letters. O Matéo sas 82 bêršengo, kana muklas amari ljuma ka 24. novembro 1999 ando foro Paris.

(Thomas Acton; translacija: Mozes F. Heinschink)

Literatura (ekscerpto)

Maximoff, Matéo. 2001. Die Ursitory. Aus dem Französischen von Walter Fabian. UT 208. Zürich: Unionsverlag. ISBN-13: 978-3-293-20208-5

Maximoff, Matéo. 1996 [1955]. Le prix de la liberté: Châteauneuf-les-Martigues: Wallâda.

Maximoff, Matéo. 1993. Routes sans roulottes. Champigny sur Marne: Concordia.

Maximoff, Matéo. 1992. Ce monde qui n’est pas le mien. Champigny sur Marne: Concordia.

Maximoff, Matéo. 1990. Dites-le avec des pleurs. Champigny sur Marne: Concordia.

Maximoff, Matéo. 1987. Vinguerka. Champigny sur Marne: Concordia.

Maximoff, Matéo. 1986. La poupée de Mameliga. Champigny sur Marne: Concordia.

Maximoff, Matéo. 1984. Condamné à survivre. Champigny sur Marne: Concordia.

Maximoff, Matéo. 1982 [1958]. La septième fille. Champigny sur Marne: Concordia.

Maximoff, Matéo. 1988. Verdammt zu leben. Zigeunerroman. Gümlingen: Zytglogge. ISBN 3-7296-0232-2

Maximoff, Matéo. 1981 [1955]. Le prix de la liberté. Champigny sur Marne: Concordia.

Maximoff, Matéo. 1970 [1954]. Die Ursitory. Zigeunerroman. Zürich: Manesse Verlag Conzett und Huber. ISBN 13: 9783717512721.

Maximoff, Matéo. 1967. Die siebente Tochter. Roman. Zürich: Flamberg.

Maximoff, Matéo. 1959. Tsiganes. Wanderndes Volk auf endloser Straße. Fotos von Otto Daettwyler. Zürich: Büchergilde Gutenberg.

Maximoff, Matéo. 1957. Savina. Paris: Flammarion.

Maximoff, Matéo. 1955. Der Preis der Freiheit. Roman. Zürich: Morgarten.

Maximoff, Matéo. 1949. The Ursitory. London: Chapman & Hall.

Maximoff, Matéo. 1946. Les Ursitory. Paris: Flammarion.

Literatura maj dur

Blandfort, Julia. 2015. Die Literatur der Roma Frankreichs, Berlin: de Gruyter.

Gartner, Gérard. 1982. »Un écrivain tsigane français Matéo Maximoff«, in: Etudes tsiganes 3: 17–18.

Hübschmannová, Milena. 2002. »Matéo Maximoff«, in: Rombase. Didactically edited Information on Roma, Graz/Prag. https://perma.cc/WN39-5FC3 =
http://rombase.uni-graz.at//cgi-bin/artframe.pl?src=data/pers/maximoff.en.xml [15.12.2017].