O Karol »Parno« Gierliński bijandilo 1938 ando Poznań, ande jek Sintongi familija. Ka 4. februaro 2015 mulo vov ande Nowe Miasto nad Pilicą (Poljska). Vov sas avtoro, slikari, skulptoro thaj aktivisto.

Lesko dad sas oficiri ande poljskaki armija thaj mulo 1945, leski dej xaili ando Auschwitz. O Karol skepisajlo mudarimastar, kê e Alfreda Markowska (»Noncia«) skepisardja les anda ‘k deportacijako transporto. E Noncia sas jek têrni poljskaki řomni, savi źanglja te našêl jeka grupasa katar têrne Řoma thaj židovura. Lenca preživisardja voj o genocido ande l’ vêša thaj forur. Pala o marimos phirdja o Karol la Nonciakê źenenca ande Poljska. Vov kêrelas kaldêrašengi bući. Katar 1957–1963 sićilo lo skulpturaki bući ande Poznań pe Akademia pala skulpturaki arta. Leskê artakê buća sikadile pe but egzibicije ande Poljska thaj vi ande strêjini thema. Adjes arakhadon leskê buća ande but muzejumur thaj vi ande l’ privatni kolekcije. O Karol sas vi aktivisto ando Solidarność thaj participirisardja vi pe bućarengê protestur 1956 ande Poznań.

O Karol Gierliński formirisardja but sakralni skulpture. Vov ramosardja duj poezijakê knjige (2001, 2012), jek pričengi knjiga (2007), e prvo knjiga palaj elementarno škola ande Poljska pe řomaji śib (»Miri szkoła – Romano elementaro«), thaj vi vuni popularni naučni knjige. E šêrutni tema ande leskê literarni knjige sî le Řomengi naseljovanje pe zor, pala o dujto ljumako marimos. O Karol sas vi o literarno šêrutno katar o ansamblo »Roma«, savo formirisajlo ando bêrš 1948.

O Karol Parno Gierliński sas vi membro ando Maškar-themutno Řomengo Parlamento. 2001 lja vov e medajla »Gloria Artis« pala peskê kuturakê merite thaj 2011 lja vov o sumnakuno trušul pala merite katar e Poljska Republika.

(translacija Mozes F. Heinschink)

Literatura

Gierliński, Karol Parno. 2001. Xaratuno thuv/Odległy dym. Bydgoszcz: Nice.

Gierliński, Karol Parno. 2007. Meteory. Śiłałe ćerhenia. Ilustraticje kata Krystyna Jóźwiak-Gierlińska. Szczecinek: Związek Romów Polskich.

Gierliński, Karol Parno. 2008. Miri szkoła. Romano elementaro. Gorzów Wielkopolski: Urząd Miasta Gorzowa Wielkopolskiego.

Gierliński, Karol Parno. 2012. Róża pustyni. Tarnów: Muzeum Okręgowe.