Sùrte si jekh gilavno kaske khonik puchel lesko djanipen andre flamenkikano sundal, adava si Tomás Pavón. E maj bare artìstura kotar o Flamènko, vi Rroma/gitànura vi gadje; e verver thana, kùne kotar akava artja; kamutne kotar e verver prialimàta; odola so, ashal lengo bershipen, sas len o suro te shunde les djivdes ja odola so numaj si len sar referènza leske registràcie; rodarne aj kritikarne. Savorre, te na mukas avri khonik, den pativ akaja Rromeske/gitanoske sar gilavno.

Tomás Pavón Cruz biandilo ando sevilikano pero Puerta Osario, o 16to e Februarako e bersheske 1893; aj mulo ando vi sevilikano pero La Alameda, andi jekh chorrikani livni (theripen kotar lesko phral), o 2to e Djulajesko e bersheske 1952.

Sas o tikneder phrala, vipal von sas gilavne, kotar jekh sherutni famìlja ando flamenkikano gilavipen: e Pavón. O Arturo ta i Pastora “La Niña de los Peines (I kanglikjenge Chaj)”, pherdjaren o trinipen.

Lesko zoralo djenutnipen, manushikano aj artistikano, barjol ande korkorutne somtruja so phànden les kotar o lesko biandipen: lesko dad, anavjardo “El Paíti”, Rrom/gitano xarkjas sar buti, naprofesionàlo gilavno, kamado kotar o literaturikano drabaripen ta i klasikani musìka, sikavdjas e chaveske Tomás o prialipen e pustikenge aj o kamipen sa e musikenge. E romànja aj e musìka kotar o Chopin savaxt len kotor ando lesko djivipen; vipal o machjaripen, te kerel klùva e chiriklenge aj te lachjarel posotjake vaxtana. Àma ambòrim o fàkto so maj zorales malavel leski misùra (ladjvalo, bitromalo, darando) avel leske kotar jekh biandipnaski fisikani dosh: biandiljas jekhe bango piresa, odoleske langàndiljas; takaj lesko dad, sar xarkjas, kerdjas leske jekh metalutni kher savesa vortarel pes i dosh. No achile varesave fisikane dukha save dine les varesavo sociàlo komplèkso.

O tikneder kotar e Pavon, sar leske phrala, àba sas les ande leske gène o gilavipnasko denipen, so djamavel familjate aj sig sikavel e sundaleske. Kana sas numaj 10bersengo, lesko phral o Arturo djanavel les e flamenkikane kamutnenge; konkret, sas ando Madrid aj chudavdjas laches e djantrenge kotar o Flamènko. Ma dikh so, ashal leski chini misùra, irindjas sig ko lesko Sevìlia, savestar iklilo na butivar.

Sostar vov kamljas, alosardjas te inkalel pesko love ande privàto biàva so vov alosarèlas umblavel kon aven lende. Dindjasas godji so o gilavipen, ashal lesko somandruno musikàlo moldaj, kamèlas pes jekh trujalipen kaj i pativ e gilavipnaske rajarèlas kaske shunèlas les. Achàrdèlas te puchel kon ka avel ko biav, ta, butivar, na kamèlas te djal aj na xaljas xoli e lovendar te na inkalèlas. Odoleske, djivdjas ando ekonomikano tangikanipen, leski rromniasa, i Reyes Bermúdez (Rromni/gitàna kotar o sevilikano pero Triana).

Sas jekh bohèmio kon, takaj sas les but absera ta propozìcie, savaxt na kamljas ni e sumnakaja kotar o artja ni e bare eskèna ni e registrisaripnaske sàle. Respas e zoriasa, numaj registrisardjas bish gilja. Basando te sikavel o bashipnasko zorialipen so sas leste. Akala praxànri registràcia so kerdjas o Tomás Pavón si sare dikhle kotar baro moldaj aj kualitèta andre i gitanikani musìka aj andre o Flamènko. Leske performància achile sar kanùni e avinde generacienge.

Xorardjas ande trianikane vèrsia kotar i Soleá ta i Seguiriya kotar e vèrsia kotar bare kreatòrura sar e “Los Pelaos” ta e “Los Caganchos”; vi lestravdjas gilavimàta respas bisterde kotar akava pero: Tonás, Martinetes ja i Debla, adalata kerdja jekh xodutno gilavipen.

Vipal, e variàntura kotar Soleá de Cádiz (Kadizikani Solea) (o El Mellizo), Jerez (i La Serneta aj o Frijones) ta Alcalá (o Joaquín de la Paula) djangavdjas peski sàma aj virkerdjas len leski djenutni murniasa kàste aresen te aven prindjarde, okonatar, sar gilavimàta kotar o Tomás Pavón. Lesko kirlosa, trujano aj pherdo e melismastar, dindjas akaja gilavimatenge adava shajnipen korkorutni te lungjardel e trintorrenge aj rajarel e melodikane telutne ando jekh rodipen kàste avridinel musikal lesko achipen andi “phandini dukh”.

Lesko djantripen andi flamenkikani musìka aresel odobor uchipen so numaj te phenas lesko anav, Tomás, sare e fanùra achel te pachal kotar o prashukaripen.

Si o kòrkoro flamenkikano artìsta so lel kotor ando devlikano Olimpo kotar akava artja vi te na avel dine lesko anava ande bare plakatùra vi respas te na ushtavdjas e phalaja kotar shunde teàtre aj vi te na avel leske ando lesko kurrikulum ni jekh pursak ni jekh prindjaripen.